Największy wpływ na rozprzestrzenianie się koronawirusa ma człowiek, wszystko zależy od zachowań społeczeństwa, podejmowanych przez ludzi działań. Jeśli wszyscy stosowaliby się ściśle do zaleceń WHO, pandemia zostałaby szybko zażegnana i nie trzeba byłoby na nowo nakładać kolejnych restrykcji. Koronawirusy są obecne od zawsze, bezustannie mutują, ale tylko niektóre z nowych odmian są szczególnie niebezpieczne dla człowieka. Kluczowe będzie wzmocnienie układu odpornościowego, unikanie miejsc mogących być źródłem patogenu i pełne wyszczepienie. Niestety nadal wiele osób nie chce się szczepić, głównie z obawy o możliwe działania niepożądane i sceptyczne nastawienie do skuteczności wakcynacji.
Jakie rozróżnia się rodzaje szczepionek i czy są bezpieczne?
Szczepionka przeciwko COVID-19 powstała relatywnie szybko, co może wzbudzać pewne obawy odnośnie skuteczności jej działania i bezpieczeństwa stosowania. Trzeba jednak pamiętać o tym, że skala problemu była na tyle duża, że wiele prac związanych z powstawaniem szczepionki wykonywano w tym samym czasie, angażując do tego mnóstwo badaczy z całego świata. Ograniczono też formalności do minimum i skrócono terminy, aby jak najszybciej uzyskać gotowy produkt do wakcynacji. Nie oznacza to jednak tego, że pominięto kluczowe kwestie dotyczące bezpieczeństwa szczepionki i jej skuteczności. Procedury z tym związane zostały po prostu przeprowadzone szybciej, nad czym pracował cały sztab osób. Przed wprowadzeniem szczepionki do obrotu została ona poddana badaniom klinicznym przez renomowane instytucje typu FDA. Obecnie na terenie Unii Europejskiej dostępne są cztery rodzaje szczepionek: Comirnaty firmy Pfizer, Moderna firmy Moderna, Vaxzevria koncernu AstraZeneca i Janssen firmy Janssen Pharmaceutica. W przypadku preparatu opracowanego przez firmę stanowiąca część koncernu Johnson & Johnson wystarczy jednorazowa dawka.
Istotne informacje na temat szczepień przeciwko COVID-19
Na terenie kraju znajduje się mnóstwo placówek, w których można się zaszczepić na COVID-19. Z pełna listą wszystkich ośrodków można zapoznać się na stronie internetowej gov.pl/web/szczepimysie/punkty-szczepien. Jest wiele sposobów na otrzymanie szczepionki, a jednym z nich zaproszenie elektroniczne, czyli e-skierowanie. Jego ważność wynosi jednak tylko 90 dni od daty wystawienia. Można też zapisać się na listę i oczekiwać na swoją kolej. Nie trzeba nawet robić tego osobiście, ale przez Internet lub skontaktować się z wybranym punktem szczepień telefonicznie.
Obecnie do dyspozycji jest bezpłatna infolinia, czynna przez całą dobę. Wystarczy zadzwonić na numer 989, czyli na Infolinię Narodowego Programu Szczepień. Możliwe jest też wysłanie SMS-a o treści SzczepimySie na numer 664 908 556, a w wiadomości zwrotnej będzie trzeba przesłać swój nr PESEL wraz z kodem pocztowym. Na stronie gov.pl/web/szczepimysie zostało dokładnie opisane, jak się zarejestrować na szczepienie przez SMS. Dla wielu osób najprościej będzie zarejestrować się na szczepienie przez system e-rejestracji. Trzeba wejść na stronę https://pacjent.erejestracja.ezdrowie.gov.pl/, po czym postępować zgodnie z instrukcją. Wszystko można też załatwić z poziomu swojego Profilu Zaufanego.
Jak przygotować się do szczepienia? O czym należy pamiętać?
Szczepienie przeciwko COVID-19 nie wymaga żadnego specjalnego przygotowania. Jednak w celu zwiększenia poziomu bezpieczeństwa i zmniejszenia ryzyka wystąpienia działań niepożądanych, warto pamiętać o kilku istotnych kwestiach. Zaleca się zadbać o dobry sen na dwie doby przed datą przyjęcia szczepionki. Wpłynie to korzystnie na układ odpornościowy, odpowiedź ze strony systemu immunologicznego na wstrzykniętą substancję do krwiobiegu. Kolejną kwestią będzie ograniczenie spożycia alkoholu, który niestety przyczynia się do osłabienia układu odpornościowego. Dlatego lepiej będzie nie sięgać po niego już na kilka dni przed szczepieniem i po przyjęciu preparatu.
Skutecznym sposobem na wzmocnienie sprawności organizmu, poprawienie odpowiedzi układu odpornościowego na szczepionkę jest regularne uprawianie aktywności fizycznej. Chodzi tutaj jednak o umiarkowany wysiłek fizyczny. Szczepionki nie trzeba przyjmować na czczo, zdecydowanie lepiej będzie przyjść najedzonym do punktu szczepień. Pozwoli to uniknąć rozdrażnienia i ewentualnej hipoglikemii. Jeśli ktoś przyjmuje stałe leki, to nie można na własną rękę modyfikować dawek czy odstawiać ich, trzeba to skonsultować z lekarzem.
Istotne będzie też ustabilizowanie stanu choroby przewlekłej. Nie powinno się stosować żadnych leków profilaktycznie przed szczepieniem z obawy przed wystąpieniem niepożądanych objawów poszczepiennych. Na szczepienie zaleca się przyjść w wygodnej koszulce, aby można było z łatwością podnieść rękaw i wykonać zastrzyk domięśniowy w ramię. Zanim jednak zostanie podana szczepionka, trzeba przejść przez kwalifikację lekarską w punkcie szczepień. Istotne jest to, aby nie zatajać żadnych informacji dotyczącej aktualnego stanu zdrowia. Trzeba poinformować o przyjmowanych lekach i chorobach.
Należy też pamiętać o tym, że zawsze mogą wystąpić jakieś działania niepożądane po otrzymaniu szczepionki. Zwykle jednak ustępują samoczynnie w ciągu trzech dni – gorączka, ból głowy czy mięśni, zmęczenie i uczucie ogólnego rozbicia. Ważne jest też, aby po szczepieniu nie wracać od razu do domu, ale odczekać co najmniej kwadrans w punkcie szczepień. Każdy organizm reaguje inaczej na szczepionkę, a w razie wystąpienia silne i gwałtownej reakcji otrzymuje się niezwłocznie fachową pomoc medyczną.
